Straflager
(Rotterdam / Antoine Platekade, Rijnhavenzijde LantarenVenster)
Het schuldige landschap en het gevoel van schuld zijn voor Martin Effert (1965, Duitsland) motieven geweest voor de fotoserie Bound by History. Straflager, een beeld uit deze serie, is ogenschijnlijk een mooi landschapsbeeld van een fraai vergezicht. Het beeld voldoet aan de kunsthistorische regels van een ‘goed’ landschapswerk: een in bruintinten weergegeven voorgrond met daarop een boom als opening naar het landschap, een groen achterland met kleinere bomen en in de verte sporen van bebouwing, noodzakelijk voor een optimale dieptewerking. Daarboven een zachtroze, geelachtige lucht die het geheel een zachte sfeer geven en uitnodigen om lang te kijken. Straflager, gemaakt in Plazow (Krakau / Polen) is echter geen eeuwenoud lieflijk, ongerept Europees landschap. Het is besmet niemandsland. Tijdens WO II was dit een werkkamp waar dwangarbeiders in een steengroeve moesten werken. Deze kennis geeft het beeld een zeer gespannen lading. Maar ook de uitermate scherpte in het beeld, zowel op de voorgrond als de achtergrond, maakt dat het beeld ‘hard’ binnenkomt. De kunstenaar bouwt zijn panorama’s op uit meerdere foto’s van het gekozen landschap. Met zijn camera tast hij systematisch het landschap af om in elk onderdeel scherpte te krijgen. Nergens krijgen ogen en geest rust om weg te dwalen in een vagere achtergrond. De geschiedenis en het heden zijn even dominant aanwezig.