Pietà
Rechtstraat 96
In de video Pietà worstelt Erzsébet Baerveldt met haar evenbeeld – en met de dood. Met haar lichaam als werktuig probeert ze een loodzware kleifiguur op te richten. Wat begint als een daad van schepping, verwordt tot een gevecht tegen de weerbarstigheid van de materie. De titel Pietà verwijst naar de klassieke voorstelling van Maria die de overleden Christus in haar armen houdt – een beeld van devotie en moederliefde. Maar waar Maria rouwt om een verloren leven, worstelt Baerveldt met iets wat nooit tot leven kwam.
De kleifiguur roept echo’s op van het scheppingsverhaal uit Genesis, waarin God de mens uit klei vormde en hem de levensadem inblies. Hier ontbreekt die bezieling: de figuur blijft zwaar, log en slap. Haar worsteling om het lichaam overeind te krijgen staat in schril contrast met Michelangelo’s Pietà (1499) in de Sint-Pietersbasiliek, waar Maria haar zoon in serene berusting draagt. Hier is geen verstilling, geen voltooiing – alleen het wrange besef van een maker die het leven niet kan afdwingen. Uiteindelijk bezwijkt de kleifiguur onder haar handen, en met haar de illusie van menselijke almacht.
Met dank aan Fam. Leenders.
Bruikleen Museum Arnhem / Collectie Gelderland.